مردم سازی، هدف از تخسیر ممالک

تسخیرها تسخیری نبود که- مثلًا فرض کنید- مثل ناپلئون باشد که بخواهد یک مملکتی را بگیرد؛ تسخیرهای اسلامی برای این بود که مردم را بسازد، مردم را موحد کند، مردم را عادل کند، مردم را روشن کند به مسائل. این طور بوده است. نه این است که می‌خواستند کشورگشایی بکنند. نه، مسائل کشورگشایی نبوده. مسائل این بوده است که می‌خواستند مردم را رو به راه کنند؛ یعنی وحشیها را متمدن کنند؛ یعنی کسانی که یکدیگر را می‌خورند. قرآن کریم در نیم قرن این جمعیتی که [با] هم همیشه جنگ می‌کردند و [یکدیگر] را می‌خوردند، به یک صورت عادلانه درآورد که با هم آن طور رفتار می‌کردند که ممالک متمدنه رفتار می‌کردند و بالاتر از این.