بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای حاج شیخ علی مشکینی- دامت افاضاته
پس از عرض سلام، خواسته بودید نظرم را در مورد متمم قانون اساسی بیان کنم.
هر گونه آقایان صلاح دانستند عمل کنند. من دخالتی نمیکنم. فقط در مورد رهبری، ما که نمیتوانیم نظام اسلامیمان را بدون سرپرست رها کنیم. باید فردی را انتخاب کنیم که از حیثیت اسلامیمان در جهان سیاست و نیرنگ دفاع کند. من از ابتدا معتقد بودم و اصرار داشتم که شرط «مرجعیت» لازم نیست. مجتهد عادل مورد تایید خبرگان محترم سراسر کشور کفایت میکند. اگر مردم به خبرگان رای دادند تا مجتهد عادلی را برای رهبری حکومتشان تعیین کنند، وقتی آنها هم فردی را تعیین کردند تا رهبری را به عهده بگیرد، قهری او مورد قبول مردم است. در این صورت او ولیّ منتخب مردم میشود و حکمش نافذ است. در اصل قانون اساسی من این را میگفتم، ولی دوستان در شرط «مرجعیت» پافشاری کردند، من هم قبول کردم. من در آن هنگام میدانستم که این در آینده نه چندان دور قابل پیاده شدن نیست. توفیق آقایان را از درگاه خداوند متعال خواستارم. و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
9/ 2/ 68
روح الله الموسوی الخمینی
تهران، جماران
متمم قانون اساسی و عدم لزوم درج شرط مرجعیت در شرایط رهبری نظام
مشکینی، علی (رئیس مجلس خبرگان)
جلد ۲۱ صحیفه امام خمینی (ره)، صفحه ۳۷۱
توضیح تاریخی
- با توجه به عزل آیتالله منتظری از قائممقامی رهبری، گزینش مرجع یا مراجعی برای رهبری، به خصوص با توجه به کهولت سن مراجع وقت، امری مشکل و غیر ممکن بود. ر.ک. تاریخ انقلاب اسلامی، موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، جلد دوم صفحه 140.
- پس از اعلان نظر از جانب امام ره مبنی بر حذف مرجعیت از شرایط رهبری، هاشمی رفسنجانی در خطبه نماز جمعه 19 خردادماه در اینباره گفت: "ما در انتخاب قبلی که قائممقام رهبری را انتخاب کردیم نظر خبرگان این بود که منظور قانون آن کسی است که صلاحیت مرجعیت داشته باشد، نه مرجعیت فعلی را چون در آن زمان مرجعیت نداشتند، ولی همه صلاحیت را تایید کردند و روی آن رای دادیم... ." ر.ک. تاریخ انقلاب اسلامی، موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، جلد دوم صفحه 142.
- پس از چهل و یک جلسه شورای بازنگری قانون اساسی طی تاریخ 7 اردیبهشتماه تا 20 تیرماه 1368، کار این شورا پایان یافت و آیتالله خامنهای در تاریخ 28 تیرماه فرمان همهپرسی اصلاحیه قانون اساسی را صادر کرد. این همهپرسی همزمان با پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در 6 مرداد برگزار گردید ر.ک. تاریخ انقلاب اسلامی، موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، جلد دوم صفحه 151.
امام خمینی (ره)؛ 09 اردیبهشت 1368