نامه به آقای مرتضی مطهری درباره اوضاع حوزه‌های علمیه‌

بسمه تعالی‌
پس از اهدای سلام و تحیت؛ مرقوم شریف واصل، سلامت و توفیق جنابعالی را خواستارم. مطالبی که مرقوم شده است بسیاری از آن مورد نظر بوده و هست. امید است توفیق پیدا شود که از مفاسد جلوگیری شود. اینکه من از دور بودن شما از حوزه قم و همین طور دور بودن بعضی آقایان که خوب بود در این اوضاع آشفته و هرج و مرجْ حوزه‌های ما از آنها استفاده کنند، من ناراحتیم برای همین مفاسد منتظره است. اشخاصی را که اسم برده‌اید این مشکل را حل نمی‌کنند، اگر بر مشکل به واسطه دخالت بعض از آنها که طبقه جوان از امثال آنها ناراحت هستند اضافه نکنند. قضیه شورا و اجتماع ارباب حل و عقد نیز عقده‌ای را حل نمی‌کند بلکه چنین اجتماعی محقق نخواهد شد؛ من تجربه بلکه تجربه‌ها دارم. آنچه در راس مفاسد است همان امر سوم است که اشاره کرده‌اید که حوزه از درون تهدید می‌شود، باید آن علاج شود و علاجی [نیست‌] جز آنکه شخصیتهایی که مورد قبول باشند و از حیث معلومات قابل عرضه باشند در حوزه‌ها باشند و آنها ابتکار را به دست گیرند. شما برای انتخاب این اشخاص بهتر خبره هستید و می‌توانید اشخاصی را پیدا کنید که- و لو به نحو نوبت- تمام ایام، حوزه را اشغال کنند و بتدریج در روحیه جوانها موثر شوند.
من در نامه‌ای که اخیراً در جواب «اتحادیه انجمنهای اسلامی در اروپا» نوشته‌ام «2» -به طور تفصیل- مسائل اصلیه را توضیح دادم و راه را نشان دادم و مفاسد این عقیده فاسده را که علوم دینیه بلکه فرهنگ جدید نیز بیفایده است تذکر داده‌ام و شاید اگر مجالی پیدا شد ضمن پیامی به حوزه قم تفصیل دهم؛ لکن تذکر تنها کافی نیست و باید عملًا این انحرافات را جلوگیری کرد و آن به همت شخصیتها، که از آن جمله شما هستید، باید انجام گیرد.
حضرات آقایان هم که بحمد الله تنبه پیدا کرده‌اند و مسیر خود را قدری عوض کرده‌اند، امید است که مورد توجه طبقات قرار گیرند و اختلافات و تفرقه‌ها از بین برود یا لا اقل تخفیف پیدا کند.