مصاحبهکننده: خبرنگار تلویزیون «آر. ای. آی» ایتالیا
سوال: [چرا با دولت بختیار مخالف هستید؟ حکومتی را که شما میخواهید چیست؟]
جواب: حکومت بختیار غیر قانونی است. شاه او را تعیین کرده است و شاه خلاف قانون است. شاه نیست و مجلسین او را تایید کردهاند. مجلسین ملی نیستند. بنا بر این ما با او مخالف هستیم. آن حکومتی که ما اختیار میکنیم یک جمهوری است که متکی به آرای ملت است و قانون اساسیاش اسلام است.
[شکل حکومت اسلامی شما در ایران چگونه است و نقش شما در آن چه خواهد بود؟]
- حکومت، جمهوری است مثل سایر جمهوریها؛ و احکام اسلام هم احکام مترقی و دموکراسی و پیشرفته و با همه مظاهر تمدن موافق. و من هم نقشی در خود حکومت ندارم؛ همان نقش هدایت را دارم.
[نقش غیر مذهبیها در حکومت آینده چیست؟ آیا دولتی متشکل از غیر مذهبیها خواهید داشت؟]
- دولت ما اسلامی است و از غیر مذهبیها در دولت راهی ندارند؛ چون رای نمیآورند؛ چرا که جامعه، اسلامی است.
[آیا شانسی برای کودتای نظامی در حال حاضر در ایران به نظر شما وجود دارد؟]
- احتمال کودتای نظامی میدهم و لیکن این طور که یک شانسی داشته باشد و بتواند ملت را آرام کند، این احتمال نیست؛ بلکه من احتمال یک انفجار عظیمی میدهم که جلوگیری آن بسیار مشکل است. و من توصیه میکنم به کسانی که میخواهند این کودتا را بپا کنند- چه عاملین داخلی و چه عاملین خارجی- این کار را نکنند که هیچ نفعی به حال آنها ندارد. و من اشخاصی که در داخل در این فکر هستند میشناسم؛ به من معرفی شدهاند و آنها باید ملاحظه کنند که برای آنها بسیار خطرناک است. و امریکا هم اگر چنانچه دستی در این کار داشته باشد باید خودداری کند که اگر چنین چیزی بشود، ملت ایران از امریکا میداند و برای امریکا بسیار مضر است.
[آیا با کشوری که به شاه اجازه اقامت دهد مخالفت خواهید کرد؟]
- خیر، مخالفت نمیکنیم لکن شاه را که باید محاکمه بشود، ممکن است از آن کشور بخواهیم. اگر چنانچه بعداً خواستند که تسلیم نکنند آن وقت یک فکری خواهیم کرد.
[اخیراً شما نماینده دولت لیبی را به حضور پذیرفتهاید. گفته میشود به شما کمک مالی کردهاند. آیا صحیح است؟ اگر صحیح نیست چه دلیلی دارید؟]
- نماینده لیبی آمده است اینجا لکن در مسائل دیگری با من صحبت کرده است و اصلًا صحبت مسائل مالی نشده است. نه لیبی و نه کشورهای دیگر به من کمک مالی نکردهاند و من احتیاج به کمک مالی ندارم. من با شاه با یک قلم و چند صفحه کاغذ مبارزه میکنم و اگر من یکوقت محتاج به کمکی باشم ملت من به من کمک خواهد داد.
[چه موقعی شما به ایران مراجعت میکنید؟]
- احتمال میدهم که نزدیک شده باشد.
پاریس، نوفل لوشاتو
قانونی نبودن دولت ایران، نقش مذهب، احتمال کودتا
جلد ۵ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۴۲۹ تا صفحه ۴۳۰
توضیح تاریخی
- تظاهراتهای عاشورا و تاسوعا آنچنان پرابهّت بود که کابینه ازهاری کنار رفت. آخرین تیر ترکش روی کار آوردن بختیار بود. وی سابقه مبارزه با رژیم را داشت و عضو جبهه ملی بود. 17 دیماه شاه، بختیار را برای نخستوزیری معرفی کرد. بختیار میخواست نخستوزیریاش قانونی باشد. منتظر ماند تا مجلس به او رای دهد. در مجلس گفت که روی کار آمدن وی نتیجه انقلاب مردم است و خواست که به دولت او فرصت دهند. ر.ک. دایرهالمعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، جعفر شیرعلینیا، نشر سایان، صفحه 228.
- ژنرال هایزر آمریکایی به ایران آمده بود تا ابتدا از کودتای ارتش علیه بختیار جلوگیری کند اما وقتی بختیار را رفتنی دیدند به فکر کودتای ارتش علیه انقلاب افتادند و تا آخرین ساعات 21 بهمن امیدوار بود. ر.ک. دایرهالمعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، جعفر شیرعلینیا، نشر سایان، صفحه 229.
- سولیوان، آخرین سفیر آمریکا در ایران هم به این نتیجه رسیده بود که شاه چارهای جز ترک ایران ندارد و میگفت شاید از این راه بتوان ظاهر قانون اساسی را حفظ کرد و نیروهای ارتشی را دست نخورده باقی گذاشت. ر.ک. دایرهالمعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، جعفر شیرعلینیا، نشر سایان، صفحه 230.
امام خمینی (ره)؛ 22 دی 1357