زمانی که جمال عبدالناصر در مصر به ریاست رسید به دلیل حمایت محمدرضا پهلوی از اقدامات اسرائیل، با ایران قطع ارتباط کرد. ده سال از قطع رابطه ایران و مصر گذشته بود که با شدت گرفتن بیماری جمال عبدالناصر، انور سادات معاون او توانست امور کشور را در دست بگیرد. انور سادات برای اینکه بتواند خود را به عبدالناصر که از محبوبیت بیشتری در میان مردم مصر برخوردار بود برساند، در سال 1973 جنگ چهارم اعراب علیه رژیم صهیونیستی موسوم به «رمضان» را آغاز کرد تا بدین ترتیب شکست جنگ 6 روزه را جبران کند. در ابتدای جنگ، موفقیت با مصریها بود ولی با سرازیر شدن کمک از جانب آمریکا به اسرائیل، این جنگ نیز با شکست مصر همراه شد.
با روی کار آمدن انور سادات به مرور زمان روابط ایران و مصر بهبود یافت و مناسبات از سر گرفته شد. به نظر میرسد یکی از دلایل نزدیک شدن دو کشور، اشتراک فکری و استراتژیکی انور سادات و محمدرضا پهلوی، در ایجاد رابطه مسالمت آمیز با اسرائیل بود. البته به دلیل جو حاکم بر جامعه عرب، این امکان برای سادات مستقیماً پس از مرگ جمال عبدالناصر فراهم نبود. اما با اخراج مستشاران روسی از مصر و گسترش روابط تهران و قاهره، آمریکا نیز حمایت خود را از سادات اعلام نمود.
از مذاکرات و گفتوگوهای میان سفرا و مسئولین دو کشور ایران و مصر بالاخص شخص شاه ایران و انورسادات به راحتی میتوان دریافت که حکومت ایران تا چه میزان مشتاق برقراری روابط قاهره-تلآویو بوده است. چنانچه بعدها مقامات قاهره، در زمینه سفر سادات در سال 1355 بیان میکنند که در این سفر، شاه ایران تلاش بسیاری در جهت ترغیب سادات به برقراری رابطه با اسرائیل انجام داده است.
بر اساس پیمان کمپ دیوید، اسرائیل از سوی مصر به رسمیت شناخته شد. اسرائیل موظف شد از تمام صحرای سینا عقبنشینی کند و این منطقه پس از تخلیه کوچ نشینهای اسرائیل، به یک منطقه خالی از سلاح (غیرنظامی) تبدیل شود و در برابر این قرارداد، آمریکا نیز مبلغی بالغ بر چهار میلیارد دلار برای اسکان دوباره کوچ نشینان بپردازد و فلسطینیان در نوار غزّه و کرانه غربی رود اردن تحت نظارت دولت اسرائیلی به خودمختاری دست یابند.
این قرارداد، اولین پیمان میان اعراب و اسرائیل بود و برخی معتقد بودند وقتی مصر _به عنوان مهم ترین کشور عربی مخالف اسرائیل_ هم پیمان اسرائیل شد، به تبعیت از آن درگیری فلسطین و اسرائیل نیز پایان خواهد یافت. اما این قرارداد موجب عکسالعمل شدید کشورهای مسلمان شد. کشورهای عربی به منظور ابراز خشم و انزجار از امضای این قرارداد، رابطه خود را با مصر قطع کرده و سفارتخانهها را تعطیل کردند، این پیمان تا آنجا مذموم شمرده شد که حتی مصر از اتحادیه عرب نیز اخراج شد.
امام خمینی(ره) نیز در مصاحبه خود با خبرگزاری آسوشیتدپرس در 16 آبان 57 این توافقنامه و نظایر آن را توطئهای برای مشروعیت بخشیدن به تجاوزات اسرائیل خواند که نتیجتا شرایط را به نفع اسرائیل و به ضرر اعراب و فلسطینیها تغییر میدهد:
"خبرنگار: شما مثل دیگر سران اسلامی با موافقتنامه «کمپ دیوید» مخالفت میکنید؟
حضرت امام: موافقتنامه «کمپ دیوید» و نظایر آن، توطئههایی برای مشروعیت بخشیدن به تجاوزات اسرائیل است که نتیجتاً شرایط را به نفع اسرائیل و به ضرر اعراب و فلسطینیها تغییر داده است. چنین وضعیتی مورد قبول مردم منطقه نخواهد بود." «1»
همچنین حضرت امام در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری لیبی می فرمایند:
"سوال: موافقتنامههای «کمپ دیوید» و تنازل سادات در مورد «بیت المقدس» را چگونه ارزیابی میفرمایید؟
- من جداً او را محکوم میکنم.
سوال: آیا توقع آن را دارید که در جهان اسلام بر ضد رژیم های ارتجاعی که برای محافظت منافع استعمار عمل میکنند، یک انقلاب اسلامی مترقی به وجود آید؟
- ما امیدواریم اینطور بشود و همه مسلمین بر ضد استعمار قیام کنند و دولتهایی هم که خیانت به ملت میکنند بر ضد آنها هم قیام کنند." «2»
این مصاحبه ها و نظایر آن از همان ابتدا بیانگر موضعگیری انقلابی امام خمینی در برابر قرارداد ننگین کمپ دیوید و نحوه روابط آتی آنها با طرفین این قرارداد پس از پیروزی انقلاب است. از این رو انقلاب اسلامی زمانی که به پیروزی رسید به مخالفت جدی با پیمان کمپ دیوید پرداخت و تمام تلاش خود را برای احیای مجدد جبهه ضد اسرائیلی از کشور های مسلمان نمود.
امام خمینی ۵ هفته بعداز امضای پیمان کمپ دیوید، فرمان مهمی را صادر میکند. در پی صدور این فرمان، روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و مصر در اعتراض به سازش قاهره با صهیونیست ها قطع میشود. یکی از اولین فرمانهای حکومتی حضرت امام خمینی(ره) به دولت موقت در زمینه روابط بینالملل، قطع روابط دیپلماتیک با مصر است. در متن فرمان حضرت امام(ره)، به وزیر امور خارجه دولت موقت آمده است:
"جناب آقای دکتر ابراهیم یزدی
وزیر امور خارجه
با درنظر گرفتن پیمان خائنانه مصر و اسرائیل و اطاعت بیچون و چرای دولت مصر از آمریکا و صهیونیسم، دولت موقت جمهوری اسلامی ایران قطع روابط دیپلماتیک خود را با دولت مصر بنماید." «3»
امام خمینی(ره) در پاسخ به نامه سرهنگ قذافی چنین می نویسند:
«دولتهای اسلامی، باید دولت مصر را در این خیانت بزرگ که به اسلام و مسلمین نموده است، به جای خود بنشانند و با آن قطع رابطه کنند. ملت مصر باید دست این خیانتکار را از کشور خود قطع کند و ننگ سرسپردگی به آمریکا و صهیونیسم را از خود بزدایند.» «4»
به گفتهی رهبر انقلاب، مصر کشور تاثیرگذاری در دنیای عرب است. نقش بیبدیلی که مصر میتواند در جریان مخالفت با اسرائیل ایفا کند بسیار حائز اهمیت است. از این رو تلاش دشمنان برای از میان برداشتن این سد مستحکم و ایجاد استحاله درون جبهه مسلمین قابل چشم پوشی نیست. رهبر انقلاب در سخنرانی 14 خرداد خود در این باره فرمودهاند:
"مصر کشور تاثیرگذاری در دنیای عرب است؛ به همین مناسبت هم بود که آن کسانی که میخواستند کشورهای عربی را در مقابل رژیم غاصب صهیونیست به زانو دربیاورند، رفتند سراغ مصر. پیمان ننگین کمپدیوید را در مصر تحمیل کردند. بعد از قبول پیمان کمپدیوید در مصر بود که بتدریج کشورهای دیگر عرب هم تسلیم شدند، در مقابل آمریکا خاشع شدند؛ مسئلهی فلسطین از صحنهی تصمیمگیری کشورهای عربی بکلی خارج شد. باید مراقب باشند. روی مصر حساسند. یک روز بعد از دوران جمال عبدالناصر که غربیها و استکبار رانده شده بودند، دوباره برگشتند؛ این تجربه نباید در مصر تکرار شود." «5»