بسمه تعالی
به حسب شناسنامه شماره 2744 تولد 1279 شمسی در خمین. اما در واقع 20 جمادی الثانی 1320 هجری قمری، تاریخ قطعی تولد 20 جمادی الثانی مطابق اول مهر 1281 شمسی است.
نام خانوادگی: مصطفوی
پدر: آقا مصطفی
مادر: خانم هاجر- دختر مرحوم آقا میرزا احمد مجتهد خوانساری الاصل و خمینی المسکن. صدور در گلپایگان به وسیله صفری نژاد رئیس اداره آمار ثبت گلپایگان.
در خمین در مکتبخانه مرحوم ملّا ابو القاسم تحصیل شروع و نزد مرحوم آقا شیخ جعفر و مرحوم میرزا محمد (افتخار العلماء) درسهای ابتدایی، سپس در خلال آن نزد مرحوم حاج میرزا محمد مهدی (دایی) مقدمات شروع و نزد مرحوم آقای نجفی خمینی منطق شروع و نزد حضرت عالی «1» ظاهراً «سیوطی» «2» و «شرح باب حادی عشر» «3» و منطق و مسلماً در «مُطَوّل» «4» مقداری.
در اراک که سنه 1339 قمری برای تحصیل رفتم نزد مرحوم آقا شیخ محمد علی بروجردی «مطوّل» و نزد مرحوم آقا شیخ محمد گلپایگانی «منطق» و نزد مرحوم آقا عباس اراکی «شرح لمعه» «5» پس از هجرت به قم به دنبال هجرت مرحوم آیت الله حاج شیخ عبد الکریم- رحمه الله علیه- ظاهراً هجرت ایشان رجب 1340 قمری بود، هجرت آیت الله حائری به قم، رجب 1340 و نوروز 1300 شمسی است- تتمه «مطوّل» را نزد مرحوم ادیب تهرانی موسوم به آقا میرزا محمد علی و «سطوح» «6» را نزد مرحوم آقای حاج سید محمد تقی خوانساری مقداری یا بیشتر نزد مرحوم آقا میرزا سید علی یثربی کاشانی تا آخر «سطوح» و با ایشان به درس خارج مرحوم آیت الله حائری حاج شیخ عبد الکریم میرفتیم و عمده تحصیلات خارج نزد ایشان بوده است و فلسفه را مرحوم حاج سید ابو الحسن قزوینی و ریاضیات، «هیئت»، «7» حساب نزد ایشان و مرحوم آقا میرزا علی اکبر یزدی «8» و عمده استفاده در علوم معنوی و عرفانی نزد مرحوم آقای آقا میرزا محمد علی شاهآبادی بوده است.
پس از وفات مرحوم آقای حائری با عدهای از رفقا بحث داشتیم تا آنکه مرحوم آقای بروجردی- رحمه الله- به قم آمدند برای ترویج ایشان به درس ایشان رفتم و استفاده هم نمودم و از مدتها قبل از آمدن آقای بروجردی عمده اشتغال به تدریس «معقول» «9» و «عرفان» و سطوح عالیه اصول و فقه بود. پس از آمدن ایشان به تقاضای آقایان مثل مرحوم آقای مطهری به تدریس خارج فقه مشغول شدم و از علوم عقلیه بازماندم و این اشتغال در طول اقامت قم و مدت اقامت نجف مستدام بود، و پس از انتقال به پاریس از همه محروم و به امور دیگر اشتغال داشتم که تا کنون ادامه دارد.
نام عیال این جانب خدیجه ثقفی معروف به «قُدس ایران» متولد 1292 شمسی، صبیه حضرت آقای حاج میرزا محمد ثقفی تهرانی. تاریخ ازدواج 1308، فرزند اول: مصطفی، متولد 1309 شمسی، سه دختر در قید حیات با یک پسر: احمد متولد 1324، دختران به ترتیب سن: صدیقه، فریده، فهیمه، سعیده و بعد از احمد: لطیفه، آخرین فرزند در حیاتِ احمد.
تهران، جماران
فرازهایی از زندگی امام خمینی به قلم ایشان
جلد ۱۹ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۴۲۶ تا صفحه ۴۲۸
«۱»- آقای سید مرتضی پسندیده، برادر بزرگ امام خمینی«۲»- از کتب درسی حوزههای علمیه در ادبیات عرب( علم نحو)، این کتاب شرحی است از جلال الدین سیوطی بر الفیه ابن مالک«۳»- از کتب درسی حوزههای علمیه در علم کلام و اعتقادات دینی، این کتاب شرحی است از فاضل مقداد بر بخشی از یک کتاب علامه حِلّی«۴»- کتابی است معروف در علم معانی و بیان( فنون مربوط به بلاغت کلام)؛ خلاصه این کتاب به نام« مختصر المعانی» یا« مختصر» نیز معروف است و هر دو از تالیفات سعد الدین تفتازانی است.«۵»- کتابی است مشهور که مشتمل بر یک دوره فقه امامیّه است و متن آن اثر شهید اول بوده که توسط شهید ثانی بر آن شرح نوشته شده است و به« شرح لمعه» مشهور گردیده است«۶»- تحصیلات حوزهای به سه مقطع: مقدماتی، سطح و عالی یا خارج تقسیم میشود و منظور از خواندن سطوح، قرائت کتابهای قوانین، رسائل، مکاسب و کفایه الاصول نزد اساتید فن است«۷»- علم« هیئت» یا نجوم از جمله دروس متداول در حوزههای علمیه قم بوده است«۸»- آقای علی اکبر حِکَمی یزدی، از شاگردان مبرّز آقای علی مدرس تهرانی در فلسفه که خود از فیلسوفان بزرگ بوده و در سال ۱۳۴۳ ه. ق. در قم درگذشته است«۹»- مراد از معقول، دانش فلسفه است که امام خمینی سالها به تدریس شرح منظومه و اسفار( دو متن مهم درسی فلسفه) در حوزه قم اشتغال داشتهاند.
امام خمینی (ره)؛ 01 فروردین 1364