مصاحبهکننده: خبرنگار رادیو- تلویزیون لوکزامبورگ
سوال: [شما از فرانسه، مردم ایران را به شورش دعوت مینمایید. آیا شما تصور میکنید که این تنها راه حل مشکلات ایران است؟]
جواب: مردم از اختناق و خیانتهای پنجاه ساله به جان آمده و برای مطالبه حقوق اولیه خود، قیام نمودهاند. ما آنان را در این امر حیاتی مشروع، چه زمانی که در ایران بودیم و چه در خارج ایران، تشویق میکنیم و اکنون راه حلی برای سرنگونی رژیم فاسد جز نهضت و مطالبه حق با داد مظلومیت نداریم و اگر مقتضی شود به راه دیگری دست میزنیم.
[آیا هدف شما در دست گرفتن قدرت است، وقتی شاه برود؟ در صورتی که شما امکان در دست گرفتن قدرت را داشته باشید چه کار خواهید کرد؟ منظور، برنامه آینده شما برای حکومت در ایران است که باید جانشین شاه بشود. بسیاری از ناظرین در ایران معتقدند که بازگشت به قانون اساسی صحیح است]
- هدف ما برقراری جمهوری اسلامی است و برنامه ما تحصیل آزادی و استقلال است و تصفیه وزارتخانهها و حذف مادههایی که رضا شاه و شاه فعلی با سرنیزه در قانون گنجاندند و حذف مواد مربوط به سلطنت مشروطه.
[آیا شما تصور میکنید که خطر یک قیام ملی و شورش همگانی در ایران وجود داشته باشد؟]
- اگر همان طور که ملت خواستار است شاه و دودمانش بروند و حامیان خارجی او دست از حمایتش بردارند مشکل ساده تر خواهد شد، در غیر این صورت امکان قیام مسلحانه ملی وجود دارد.
[آیا شما ولیعهد را به عنوان رئیس حکومت به جای پدرش خواهید پذیرفت؟]
- خیر، ملت ایران از این سلسله خاطرههای بسیار تلخ دارد و تحمل حکومت هیچ یک از افراد آن را ندارد.
[آیا باعث تعجب شما نیست که دولت فرانسه که همیشه از حکومت ایران پشتیبانی مینموده است تا به حال مزاحم صدور پیامهای شما که ایرانیان را به قیام و شورش دعوت میکند نشده است؟]
- اگر مزاحمت بکند موجب تعجب است. ما مطالبه حقوق اولیه بشر را میکنیم و مزاحمت با آزادی، مخالف حیثیت فرانسه و موجب تعجب ملت ما و آزادیخواهان جهان است.
[برنامه شما برای آینده چیست؟]
- ادامه نهضت تا رسیدن به نتیجه.
[نظامیان در تظاهرات دیروز دخالتی نکردند و شاه عقبنشینی میکند و عقبنشینی خود را پذیرفته است. شاه حاضر است کریم سنجابی را بپذیرد. شنیده شده است آیت الله، سنجابی را پذیرفتهاند آیا حالا که شاه حاضر به سازش شده است شما حاضر هستید؟ آیا مخالفین حاضرند نوعی با شاه کنار بیایند؟]
- تظاهرات تهران برای آقای طالقانی و تظاهرات قم برای آقای منتظری تظاهراتی بود که مردم علیه شاه کردند و از آنان به عنوان مخالفین شاه تجلیل کردند. در ایران از هر نغمه ضد شاهی تجلیل به عمل میآید. شاه با این دست و پازدنها و طلبیدنهای این و آن، کاری از پیش نمیبرد. این تلاشها دیگر دیر شده است و برای او مفید نیست، او باید برود. ما سازش را از هر کس و به هر شکلی باشد نخواهیم پذیرفت. چون ملت نخواهد پذیرفت. در مذاکرات خود با این اشخاص مطالب خود را قاطعانه بیان کردهایم. هر کس قبول کند با ماست و الّا از ما جداست.
پاریس، نوفل لوشاتو
هدفْ برقراری جمهوری اسلامی است
جلد ۴ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۲۶۳ تا صفحه ۲۶۴
توضیح تاریخی
- 8 آبان 1357 آیتالله طالقانی و آیتالله منتظری از زندان آزاد شدند. جمعیت استقبالکننده از آنها بینظیر بود. شنیده شده بیش از 200 هزار نفر به استقبال آیتالله طالقانی رفتند. آزادی این دو نفر در روزهای اوجگیری انقلاب و در ادامه سیاست فضای باز و آشتی ملی دولت شریفامامی برای خروج رژیم پهلوی از بحران صورت گرفت. ر.ک. دایرهالمعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، جعفر شیرعلینیا، نشر سایان، صفحه 227.
- همزمان با تشکیل کابینه ازهاری، سنجابی رهبر جبهه ملی عازم فرانسه شد تا با امام دیدار کند که مهمترین خبر خبرگزاریها شد. قبل از سفر گفته بود که جبهه ملی در چارچوب قانون اساسی و دفاع از مشروطیت مبارزه میکند و راه حل را در اجرای همه اصول قانون اساسی میداند و شاه هم باید به اختیارات قانونیاش قانع باشد. 4آبان امام اعلامیهای دادند که مخالف این نظرات بود. بعد از دیدار اول سنجابی با امام در 5 آبان نیز در مصاحبه شبیه همان حرفها را تکرار کرد. بنا بود دیدار تکرار شود اما مصاحبهها امام را نگران کرده بود از اینرو امام دیدار مجدد را به اظهار نظر صریح سنجابی درباره شاه و سلطنت گره زدند. سنجابی اعلامیهای نوشت و پس از تغییرات اندک امام آن را منتشر کرد. ر.ک. دایرهالمعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، جعفر شیرعلینیا، نشر سایان، صفحه 227.
امام خمینی (ره)؛ 11 آبان 1357