مصاحبهکننده: خبرنگار روزنامه لبنانی النهار
سوال: [آیا به نظر حضرت آیت الله، با روی کار آمدن دولت جدید نظامی در ایران و دستگیری هویدا، تغییراتی در وضع ایران رخ خواهد داد؟ آیا این درگیریها به یک جنگ داخلی منجر خواهد شد یا نه؟]
جواب: آمدن دولت نظامی تاثیری در امور ندارد، بلکه نهضت را تشدید میکند و کار شاه را سختتر مینماید، و رفتنش را نزدیکتر. گرفتن هویدا و امثال او که در دزدی و فساد، شریک شاه بودهاند، برای فریب مردم است، اینها هم تاثیری ندارد «1».
[آیا در نظر دارید مبارزه خود را به روش نبرد مسلحانه ارتقاء دهید؟]
- اکنون ما به همین ترتیب که ملت قیام کرده است، امیدواریم که قضایا حل شود. و چنانچه حل نشود، در این امر تجدید نظر خواهیم کرد.
[تایید مسکو و واشنگتن از رژیم شاه را چگونه تفسیر و تعبیر میکنید؟]
- معلوم است که اینها بهتر از شاه نوکری پیدا نمیکنند، که استفاده شان را از ایران هر چه زیادتر کند، و به ایران خیانت کرده و به آنان خدمت کند. در هر حال، آنها خدمتگزاری میخواهند، و بهتر از شاه کسی نیست.
[نظر حضرت آیت الله در مورد جنبش فلسطین و مردم فلسطین به طور اعم و نسبت به بیت المقدس به طور اخص چیست؟ چه روابطی بین شما و سازمان آزادیبخش فلسطین وجود دارد؟]
- ما از سالهای بسیار قبل، همیشه راجع به اسرائیل و غاصب بودن آن صحبت کردهایم. همیشه بنای ما این است که در کنار برادران فلسطینی خود بایستیم و هر وقت هم قدرت پیدا کنیم، همان طوری که آنها از حقشان دفاع میکنند، ما هم مثل برادر با آنها همدوش و همرزم خواهیم بود. بیت المقدس باید به مسلمین برگردد. اسرائیلیها غاصبند. مع الاسف، من نمیتوانم دوَل عربی را بفهمم که علی رغم تعداد انبوه جمعیت و دارا بودن همه شکل امکانات مادی فراوان، نمیتوانند حقوق و سرزمینهای خود را بازگردانده، از وطن خود دفاع کنند. و این از جهت اختلافاتی است که بین آنها وجود دارد. و من امیدوارم که اختلافات را رفع کنند و حکومتها به مسائل اسلامی توجه داشته باشند و به خواست خدا، این ماده سرطانی «2» را از سرزمینهای خود قطع نمایند.
[به نظر حضرت آیت الله چه کسانی در اخفای امام موسی صدر نقش داشتهاند؟ آیا به نظر حضرت عالی، امام موسی صدر هنوز زندهاند؟ آیا تصور میفرمایید که ایشان به لبنان برگردند یا خیر؟ بین شما و مجلس اعلای شیعه در لبنان، چه ارتباطی وجود دارد؟]
- راجع به اینکه ایشان را چه کسی مخفی کرده است، من اطلاعی ندارم. اما راجع به اینکه ایشان زندهاند و برگردند، امیدوارم که زنده باشند و برگردند. من به ایشان علاقه دارم و امیدوارم که به سلامت برگردند و کار خودشان را ادامه دهند.
[ماهیت حکومت جمهوریای که مورد نظر حضرت عالی است چیست؟ و مشخصات آن چگونه است؟]
- ماهیت جمهوری اسلامی این است که با شرایطی که اسلام برای حکومت قرار داده است، با اتکا به آرای عمومی ملت، حکومت تشکیل شده و مجری احکام اسلام باشد.
[حضرت آیت الله، برای مسلمانان به طور اعم و مسلمانان لبنان و مردم فلسطین، بخصوص پس از وقایع اخیر لبنان، چه پیامی دارید؟]
- برای همه مسلمین، پیام من این است که با دارا بودن تمام امکانات و با جمعیت عظیمی که مسلمین دارند و با ممالک کثیری که تحت سلطه و قدرت آنهاست، آنها با هم اتحاد کنند. اگر متحد شوند، هیچ یک از ابرقدرتها، قدرت اینکه به آنها تجاوز کنند ندارند. تمام بدبختیهای مسلمین برای این تفرقهای است که بینشان هست. ملتهای مسلم با هم اجتماع کنند و حکومتها را الزام کنند به اینکه دست از تفرقه بردارند و دست از حمایت از منافع اجانب هم بردارند. و اما نسبت به لبنان، از اوضاع لبنان و ظلمی که بر مسلمانان آنجا میرود، شدیداً متاسفم و امیدوارم که خداوند آنان را تایید کند، و آنان را از زیر سلطه اجانب بخصوص امریکا نجات دهد.
پاریس، نوفل لوشاتو
دولت نظامی- دستگیری هویدا- فلسطین
جلد ۴ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۴۴۳ تا صفحه ۴۴۵
توضیح تاریخی
- 13 آبانماه 1357 دانشآموزان و دانشجویان تندتر از هرروز در مقابل دانشگاه تهران شعار میدادند. نیروهای امنیتی در سالروز تبعید امام به ترکیه به دانشجویان و دانشآموزان حمله کردند. چندین کشته و صدها مجروح حاصل این درگیری خونین بود. شاه از اتفاقات افتاده به تکاپو افتاد. 1126 نفر از زندانیان سیاسی را آزاد، سانسور مطبوعاتی لغو، 132 نفر از وفادارانش از جمله نصیری رئیس ساواک و هویدا نخستوزیر 13سالهاش را زندانی، حزب رستاخیز منحل و استانداران بدنامش را برکنار کرد. کمیسیونی برای بازرسی از داراییهای بنیاد پهلوی که فسادش ورد زبانها بود تشکیل داد. دولت شریفامامی هم که پس از کشتار 17 شهریور روی کار آمد برکنار شد تا ارتشبد ازهاری کابینه نظامی تشکیل دهد. خبرگزاریها از توبه شاه میگفتند. ر.ک. دایرهالمعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، جعفر شیرعلینیا، نشر سایان، صفحه 226.
- امام موسی صدر پس از وفات آیتاللَّه سیدعبدالحسین شرفالدین، رهبری شیعیان لبنان را به عهده گرفت و آنان را از وضعیت ناهنجار فرهنگی، اجتماعی و سیاسی رهایی بخشید و در برابر دسیسههای دشمنان اسلام، آنان را در تشکیلات "حرکت المحرومین" متشکل ساخت. وی در پی دعوت رسمی دولت لیبی، به این کشور سفر نمود، ولیکن براثر توطئهای در همان سفر در 9 شهریور 1357 ربوده شد. گرچه اخبار ضد و نقیضی درباره زندانی بودن وی منتشر میشود، با این حال هنوز اطلاعات موثّقی از ایشان به دست نیامده است. ر.ک. سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، www.irdc.ir
«۱»- آقای کریم سنجابی پس از ملاقات با امام خمینی در نوفل لوشاتو و بازگشت به کشور، دستگیر و زندانی شد.«۲»- رژیم اشغالگر قدس.
امام خمینی (ره)؛ 20 آبان 1357