بسم اللَّه الرحمن الرحیم
جناب آقای مهندس مهدی بازرگان، نخست وزیر دولت موقت جمهوری اسلامی
لازم است ملت مبارز ایران هر چه زودتر سرنوشت آینده مملکت خویش را به دست گیرد و ثمره انقلاب عظیم اسلامی خود را در همه روابط و نظامات اجتماعی به دست آورد و حقوق از دست رفته خود را باز یابد، و عدالت اسلام را در همه شئون جامعه پیاده کند. از این رو طرح قانون اساسی را- که شورای طرحهای انقلاب، مشغول تدوین و تکمیل آن هستند- با سرعت تکمیل، و به تصویب شورای انقلاب رسانده و هر چه زودتر در اختیار افکار عمومی بگذارید تا همه صاحبنظران و تمامی اقشار ملت- در مدت محدودی که تعیین مینمایید- پیشنهادها و نظرات خود را درباره آن ابراز نمایند؛ و بنا بر تصمیمی که با تبادل نظر با شورای انقلاب و دولت گرفته شد، ترتیبی دهند تا مردم هر استان و هر یک از اقلیتهای مذهبی نمایندگان صاحبنظر خود را به تعدادی که شورای انقلاب اسلامی و دولت تعیین میکنند، انتخاب کنند. و مجلس متشکل از نمایندگان مردم با توجه به همه پیشنهادهای مفیدی که رسیده است مواد قانون اساسی را به صورت نهایی بررسی و تنظیم نمایند. و سعی شود که در آن کلیه حقوق و آزادیها و فرصتهای رشد و تعالی و استقلال این ملت بر مبنای موازین اسلامی- که ضامن حقوق حقه همه افراد است و اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران بدان رای مثبت داده است- پیشبینی گردد. پس از آنکه این قانون اساسی در جمع نمایندگان صاحبنظر مردم مورد بررسی نهایی قرار گرفت، به رای گذارده شود و طی یک همه پرسی نهایی، همه آحاد ملت قبول یا رد خود را مستقیم درباره آن ابراز نمایند. و سعی شود که تمام این مراحل در اسرع وقت انجام گیرد تا با انتخاب رئیس جمهوری و نمایندگان مجلس، ارکان حکومت جمهوری اسلامی استقرار یابد.
روح اللَّه الموسوی الخمینی
قم
تدوین و تصویب قانون اساسی و تشکیل مجلس خبرگان
بازرگان، مهدی (نخست وزیر)
جلد ۷ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۴۸۲ تا صفحه ۴۸۳
توضیح تاریخی
- پس از تشکیل دولت موقت، با تصویب دولت شورای طرحهای انقلاب تشکیل شد که یکی از وظایفش تهیه طرح قانون اساسی بود. پیشنویسی که قبلا توسط دکتر حسن حبیبی و همکارانش تهیه شده بود، در این شورا به ریاست یدالله سحابی در حال اصلاح و تکمیل بود و بنا بود پس از تکمیل آن به شورای انقلاب ارائه شود. ر.ک. تاریخ انقلاب اسلامی، موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، جلد دوم صفحه 18.
- در چگونگی تصویب قانون اساسی اختلاف نظر به وجود آمد. امام بارها وعده داده بودند که مجلس موسسان تشکیل خواهد شد. اما برخی به دلیل طولانی شدن تصویب قانون اساسی، مخالف و برخی به دلیل جلوگیری از خلف وعده امام موافق تشکیل مجلس موسسان بودند. موافقان و مخالفان به نتیجه نرسیدند و سرانجام اعضای شورای انقلاب و دولت موقت در قم به دیدار امام رفتند. امام پس از شنیدن دلایل هر دو گروه ابتدا نظر مخالفان تشکیل مجلس موسسان را پذیرفتند اما آیت الله طالقانی پیشنهاد کرد که مجلس برای بررسی نهایی قانون اساسی تشکیل شود که دارای نمایندگانی محدود باشد تا اشکالات مجلس موسسان (از جمله طولانی شدن) در میان نباشد و در عین حال خلف وعده هم نشده باشد. در نهایت این راه حل میانه پذیرفته شد و مورد پذیرش امام نیز واقع شد. ر.ک. بیست و پنج سال در ایران چه گذشت؟ (از بازرگان تا خاتمی)، داود علی بابائی، انتشارات امید فردا، جلد اول، صفحه 228 تا 230
امام خمینی (ره)؛ 04 خرداد 1358