بسم الله الرحمن الرحیم
[در آغاز یکی از بستگان شهدای سینما رکس آبادان با ارائه مدارکی مطالبی به عرض معظم له میرساند.].
اینها باشد، پیش خودتان باشد. شما اصل آنها را میدانید. دلیل بر اینکه آنها این کار را کردند دارید؟
[یکی از حضار: آره من الآن خدمتتان عرض میکنم.]
- نه پیش من، من که دادستان نیستم، نه. به آقای دادستان کل، آقای قُدّوسی «1» مراجعه میکنید. و شما ممکن است که پیش ایشان بروید و مسائل را به ایشان بگویید، ایشان آدم صحیحی است، یک آدم فعّالی است؛ قاطعی است. اگر چنانچه دلیل در کار باشد که این اشخاصی که الآن هستند، در کارها دخالت داشتند، در این امر را ایشان رسیدگی خواهد کرد. و من هم میگویم به ایشان که رسیدگی کنند؛ میگویم دیگر آقای قدوسی اقدام بکنند. من میگویم اقدام بکنند. اگر چنانچه دلیل در کار هست، همه را ارائه بدهید. ان شاء الله رسیدگی میشود.
[یکی از حضار: پس، امام به ما گفتید که خدمت آقای قدّوسی برویم.].
بله.
[یکی از حضار: البته آقای قدّوسی هم کاملًا در جریان هستند. ما به وسیله نامه خدمتشان فرستادیم. حتی نماینده ما هم رفته پیشش باز هم.]
امام: نه خوب، شما بروید آن افرادی که میگویید که آنها در این کار دخالت داشتند معرفی کنید. ادلّهای هم که دارید ارائه بدهید، تا ایشان بخواهند رسیدگی بکنند، اسامی تنها که نمیشود. دادستان وقتی میتواند احضار کند که دلیل همراه [اسم] باشد. فقط اسم ببرید فایده ندارد. با دلیل ببرید پیش آقای قدّوسی، و بگویید که اینها را بخواهند. من هم میگویم سفارش کنند ان شاء الله.
[یکی از حضار: این پرونده اهواز است. الآن این پرونده آبادان. بیاید علنی باشد دادگاه که خانوادههای بازماندگان شرکت کنند.].
تمام اینها که میگویید به آقای قدّوسی بگویید. من هم به ایشان سفارش میگویم بکنند که رسیدگی کنند.
[یکی دیگر از حضار: ما مخصوصاً امام میخواهیم این پرونده علنی محاکمه بشود. چون خیلی از ضد انقلابها هستند، زمانی که ما فریاد میزدیم این کارِ «رزمی «2»» و دار و دستهاش هست، این ضد انقلابها ....].
امام: آخر یک مسئله ضد انقلاب است، یک مسئله قضیه سینما است .... ضد انقلابها، مسئله دیگری است. [در آن] قضیهای که مربوط به سینماست و سوزاندن مردم این مساله باید افرادی که شماها اعتقادتان است که اینها دخالت داشتهاند در این امر معرفی کنید. و دلیلی هم که برای این امر شما دارید ارائه بدهید، تعقیب میشود. مسئله ضد انقلاب بودن، سرتاسر ایران ضد انقلاب زیادند! اما قضیه شما یک قضیه دیگر است، و مطالبتان را بگویید، و ایشان پرونده را ممکن است بخواهند تهران، آن جا رسیدگی کنند؛ و افراد هم بخواهند تهران، درست کنند مساله را.
[یکی از حضار: این حرف که من گفتم ضد انقلاب، چون مردم میگویند چرا تا حالا دولت به این پرونده رسیدگی نکرده. و میخواهند که نظر ما نسبت به دولت برگردد. ما اولین کسانی بودیم که تو خاکستان، تو خیابان، فریاد زدیم. همان طور که «رزمی» و معاونش گفتند بروید از آنهایی که عزیزانتان
را آتش زدند- که من شرم میکنم اسم بیارم، چون میدانیم نیستند- بروید بچههایتان را از آنها بخواهید. و الا نه مردمی هستند، که من میگویم ضد انقلاباند، به ما این را میگویند شما که فریاد میزنید کار رزمی و دار و دستهاش است.].
امام: ضد انقلابی را کنار بگذارید خانم! مساله را مخلوط به هم نکنید. قضیه ضد انقلاب ....
[دستاندرکارند امام! آنها هم دستاندرکارند.].
امام: کسانی که در مسئله سینما دخالت داشتهاند، یا آمِر بودهاند، یا محرِّک بودهاند، آنها را شما اسماءشان را بنویسید، و به آقای قدّوسی ارائه بدهید؛ با ادلّهای که دارید. من هم به ایشان سفارش میکنم که تعقیب کنند.
[یکی دیگر از حضار: بیشتر زمینه را که ما میگوییم برای اینها تهیه شده همان الآن راکد ماندن پرونده است که زمینه برای اینها آماده شد که مردم را تحریک کنند.].
امام: ایشان از، از رکود درمیآورد پرونده را. شما به ایشان مراجعه کنید. من میگویم رسیدگی کنند.
[یکی از حضار: امام این مادری هست که شوهر و چهار فرزندِ برادرش را از دست داده.].
امام: این مساله، مساله سینما یک مسئلهای بود که ما نجف بودیم، و من از اوّلی که قضیه سینما را شنیدم حدسم این بود که عُمّال خود شاه این کار را کردند. و اعلام هم کردم این مطلب را. و بعد هم معلوم شد همین طورها بوده است، و موجب تاثر همه ملت و ما، خصوصاً تاثر من راجع به این فاجعه بود، یک فاجعه عظیمی برای ملت ما بود. و من تسلیت میگویم به همه بازماندگان آنها، به مادرها، به برادرها، تسلیت میگویم. و خداوند آنها را رحمت کند.
[یکی از بانوان حاضر: امام سرپرستم بوده.].
امام: [خدا] به شما صبر عنایت کند و ان شاء الله شما اگر بخواهید که تعقیب کنید، من به آقای قدّوسی دستور میدهم که در این امر دخالت کنند، و با قاطعیت تعقیب کند این مطلب را.
اگر جنایات ثابت است ... اشخاصی، باید البته جبران بشود؛ باید تادیب بشوند. یا اگر چنانچه واقعاً دست کار بودهاند، اعدام بشوند.
ان شاء الله خداوند همهتان را تایید کند. موفق باشید.
قم
تاکید بر مجازات عاملان جنایت سینما رکس آبادان
خانوادههای کشتهشدگان حادثه سینما رِکْس آبادان
جلد ۱۰ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۲۰۸ تا صفحه ۲۱۱
توضیح تاریخی
- فاجعه جانگداز و دلخراش به آتش کشیدن سینما رکس در آبادان که طی آن 377 زن و مرد جوان بی گناه زنده زنده سوختند، در عصر روز 28 مرداد ماه 1357 اتفاق افتاد. آتش سوزی در جریان نمایش فیلم گوزنها رخ داد. تماشاچیان فیلم که برای فرار از مهلکه به طرف درهای خروجی روی آوردند، درها را بسته یافتند. دراین حریق که قرائنی بر تعمدی بودن آن وجود داشت، عده ای به طرز فجیعی جان دادند. انتشار این خبر و نمایش فیلمها و چاپ عکسهای این فاجعه افکار عمومی را به شدت تکان داد. حکومت با توجه به سابقه آتش زدن سینماها در طول مبارزات انقلاب، میخواست آن را به گردن انقلابیها بیاندازد ولی مردم بیشتر حرف مخالفان را که رژیم را در این فاجعه متهم میکرد میپذیرفتند. ر.ک. بیست و پنج سال در ایران چه گذشت؟ (از بازرگان تا خاتمی)، داود علی بابائی، انتشارات امید فردا، جلد اول، صفحه 42.
«۱»- آقای علی قُدّوسی، دادستان کل انقلاب اسلامی.«۲»- رئیس شهربانی آبادان.
امام خمینی (ره)؛ 11 مهر 1358