مصاحبهکننده: خبرنگاران انگلیسی، فرانسوی و آلمانی
سوال: [شاه برای همکاری به دولت نظامی متوسل شده است و ارتشبد ازهاری را انتخاب کرده، که او قول داد انتخاباتی کاملًا آزاد در آینده برپا کند. شاه همچنین از آیت الله و سایر آیات عظام برای برقراری مجدد صلح و آرامش در ایران طلب کمک و یاری کرده است. عکس العمل شما در مقابل این اعمال چیست؟]
جواب: تشبثات شاه فریبکاری که از طرفی در نطقش استمداد از روحانیون و سایر ملت و افراد مملکت کرد و از طرفی در عملش با دولت نظامی برای سرکوبی ملتْ قتل و غارت برپا نمود، به هیچ وجه تاثیری در سرنوشت ما و در نهضت ندارد. وعده انتخابات آزاد، امری موهوم و اصلًا انتخابات- چه آزاد و چه غیر آزاد- قانونی نیست؛ چون نه شاه قانونی است و نه دولت شاه قانونی است. پس موضوعی برای انتخابات پیدا نمیشود که آزاد باشد یا غیر آزاد. و ملت هرگز با او موافقت نخواهد کرد.
[دیروز شاه در سخنرانی خود به ملت ایران گفت که او نهایت کوشش خود را برای یک دولت ائتلافی کرده ولی موقعیتی در این مورد به دست نیاورده و مجبور شده است دولت نظامی روی کار آورد. او معتقد است که این دولت موقتی است؛ آیا شما نظر او را میپذیرید؟ اگر نه، چرا؟ آیا شما معتقدید که ارتش در موقع انتخابات، از قدرت خود صرف نظر خواهد کرد و قدرت را به مجلس واگذار خواهد نمود؟ آیا شاه به وعدههای خود عمل خواهد کرد؟ آیا اشتباهات، ستمگریها، بیقانونیها و فسادها تکرار نخواهد شد؟]
- شاه برای حفظ خودش، مشغول توطئه و تشبثات است. به هر طریقی که بتواند تشبث میکند؛ و لهذا ممکن است دنبال این بوده که اشخاصی را با خودش همراه کند. لکن برای اینکه ملت ایران- قاطبتاً- بر خلاف اوست و اصل رژیم را نمیخواهد، افراد ملی با او همکاری نخواهند کرد و نمیتوانند با کسی که ملت بر خلاف اوست همکاری کنند. قضیه انتخابات آزاد و وعدههای شاه همه بر خلاف است و انتخابات- چه آزاد و چه غیر آزاد- با بودن شاه و با بودن این رژیمْ غیر قانونی است. و وعدههای شاه هم تمام بر اساس فریب است و ملت ایران دیگر از این توطئهها گول نمیخورد.
[شما یک رهبر بزرگ مذهبی با نفوذ فوق العادهای در ایران هستید؛ اگر شاه از واگذاری قدرت و صرف نظر کردن از قدرت خودداری کند و در قدرت باقی بماند، آیا شما از نفوذ خود برای از میان بردن او با صدور اجازه برای یک انقلاب عمومی اقدام خواهید کرد که منجر به خونریزی و قتل عام خواهد شد؟ آیا عمل شما راه اسلام است؟ ماهیت جمهوری اسلامیای که شما تبلیغ میکنید چیست؟]
- ما امیدواریم که شاه با همین نهضتی که به طرز فراگیر تمام ایران را گرفته است و کارمندان و کارکنان دستگاههای دولتی یکی پس از دیگری اعتصاب میکنند و در حال تعطیل و فلج کردن دستگاههای دولتی هستند، نتواند دیگر باقی بماند و به حیات خود ادامه دهد؛ لکن اگر چنانچه احتیاج به قیام مسلحانه بیفتد، ممکن است ما در این امر تجدید نظر کنیم. و اسلام در صورت لزوم، برای حفظ کیان اسلام و مصالح ملت، قیام مسلحانه را در موقع خودش و مقتضیات خودش اجازه میدهد و خونریزی برای حفظ قوانین اسلام و برای حفظ مصالح ملت، راه اسلام است. و اما طرز حکومتی که ما پیشنهاد میکنیم، حکومت جمهوری اسلامی است و اساسش بر آزادی و استقلال کشور، و عدل و تعدیل تمام دستگاههای دولتی است. و این در وقتی که عمل شود، دنیا خواهد دید که چیست.
پاریس، نوفل لوشاتو
دولت نظامی- قیام مسلحانه
جلد ۴ صحیفه امام خمینی (ره)، از صفحه ۳۵۳ تا صفحه ۳۵۴
توضیح تاریخی
- غلامرضا ازهاری در تاریخ 16 آبان 1357 منصوب شد و در تاریخ 27آبان دولتش از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت. ر.ک. سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، www.irdc.ir
امام خمینی (ره)؛ 16 آبان 1357