تنها راه تربیت و تعلیم راهی است که از ناحیه وحی و مربی همه عالم رب العالمین، تنها راه آن راهی است که از ناحیه حق تعالی ارائه میشود. و آن تهذیبی است که با تربیت الهی به وسیله انبیا مردم آن تربیت را میشوند. و آن علمی است که به وسیله انبیا بر بشر عرضه میشود. و آن علمی است که انسان را به کمال مطلوب خودش میرساند. همان که در آیه دیگر میفرماید که: اللهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ الَی النُّورِ وَ الَّذینِ کَفَرُوا اوْلِیاوُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ الَی الظُّلُماتِ. دو گروهاند. مردم: یک گروه مومن هستند که تحت تربیت انبیا واقع شدهاند. به واسطه تربیت انبیا از همه ظلمتها و از همه گرفتاریها و از همه تاریکیها خارج شدند آنها. به واسطه تعلیمات انبیا وارد شدند در نور، در کمال مطلق. این آیه؛ میزان مومن را و معیار ایمان را بیان میفرماید، و مدّعیان ایمان را از مومنین جدا میفرماید. مومنین آنها هستند که به واسطه تربیت حق تعالی و به واسطه تربیت انبیایی که مربّا هستند به تربیت الهی، از همه ظلمتها، از همه نقیصهها، از همه چیزی که انسان را از راه بازمیدارد، اینها را خارج میکنند از همه ظلمتها به نور. میزان مومن این میزان است. هر کس از همه ظلمتها به واسطه تعلیم انبیا خارج شده است و به نور مطلق رسیده است این مومن است. مدّعیان ایمان زیادند، لکن مومنین اندکاند.
آنهایی که در مقابل مومنین هستند وَ الَّذینَ کَفَروا آنهایی که کافر هستند، آنها اولیایشان خدا نیست و طاغوت است و طاغوت، کفار را از نور خارج میکند و به همه ظلمتها واصل میکند. معیار مومن و غیر مومن به حسب این آیه شریفه این است. مومن حقیقی آن طور تبعیت از انبیا کرده است، و آن طور در تحت تربیت انبیا واقع شده است که از همه ظلمتها و از همه نقصها بیرون آمده است و به نور رسیده است. و مربّیِ او و ولیِّ او هم خدای تبارک و تعالی است، و مربیانِ به واسطه هم انبیا هستند؛ یعنی اینها تربیتشدههای خدا هستند و آمدهاند که ماها را، همه بشر را تربیت کنند. و اگر ما در تحت تربیت آنها واقع بشویم، از آن علومی که آنها برای بشر آوردهاند ما استفاده کنیم و از آن تعلیماتی که کردهاند ما بهره برداریم؛ ما در صراط مستقیم واقع میشویم و هدایت به نور میشویم، هدایت به خدای تبارک و تعالی میشویم که آن نور مطلق است.